Wanneer we denken aan wetenschappelijk onderzoek denken we vaak aan labojassen, laboratoria of ruimtevaart. Maar ook in de (G-)sportwereld wordt heel wat wetenschappelijk onderzoek gedaan rond onderwerpen zoals de positieve effecten van sport en bewegen, sportparticipatie of topsportprestaties. Vaak komen er bij deze onderzoeken geen laboratoria aan te pas, maar wordt er gebruik gemaakt van vragenlijsten, interviews en sportieve testen. Er zijn natuurlijk ook uitzonderingen, want bij onderzoek naar wat er binnen in het lichaam gebeurt tijdens of na het sporten, of na het innemen van bepaalde voedingssupplementen, wordt wel gebruik gemaakt van laboratoria. Op deze pagina delen we enkele belangrijke resultaten van G-sportonderzoek, te beginnen met de wetenschappelijk bewezen positieve effecten van sporten en bewegen voor G-sporters. Verder delen we ook nog de belangrijkste studies uit Vlaanderen, en houden we jullie op de hoogte van de lopende onderzoeken binnen de verschillende Vlaamse universiteiten.
De positieve effecten van sport en bewegen
Rond de positieve effecten van sport en bewegen wordt al jarenlang wereldwijd heel wat onderzoek gedaan. Het is dan ook reeds bewezen dat sport en bewegen enorme gezondheidsvoordelen biedt, zowel op fysiek als mentaal vlak. Dit is zeker ook het geval voor G-sporters, en voor sommige doelgroepen bieden sporten en bewegen zelfs nog extra voordelen! Zo heeft onderzoek reeds aangetoond dat sport en bewegen bij personen met een verstandelijke beperking zorgt voor een betere fysieke fitheid, maar ook voor een beter zelfbeeld en voor meer voldoening. Bij personen met hersenverlamming (cerebrale parese) zorgt sporten en bewegen voor een beter evenwicht, meer spierkracht en ook een beter zelfbeeld. Ook voor personen met een visuele beperking zorgt sporten en bewegen voor beter evenwicht. Personen met een dwarslaesie kunnen ook heel wat baat hebben bij sporten en bewegen, want hierdoor zouden onder andere de schouderklachten verminderen, en de functionele zelfstandigheid en rolstoelvaardigheden verbeteren. Voor mensen met een psychische kwetsbaarheid kan sporten en bewegen niet enkel de fitheid verbeteren, maar ook de kwaliteit van leven en in sommige gevallen kan sporten en bewegen zelfs symptomen verminderen. Ook bij verschillende chronische aandoeningen zoals kanker, diabetes of Parkinson heeft sporten en bewegen een wetenschappelijk bewezen positief effect op het ziekteverloop. Als laatste zou sport en bewegen kunnen zorgen voor een betere motoriek en betere sociale vaardigheden bij personen met autisme. Het is bij elke doelgroep uiteraard steeds belangrijk dat het sporten en bewegen op maat van de doelgroep aangeboden wordt.
Nulmeting G-sportparticipatie
In 2018 ging G-sport Vlaanderen op zoek naar cijfermateriaal rond de sportparticipatie van personen met een beperking. In samenwerking met de Katholieke Universiteit Leuven werd onderzocht hoeveel mensen met een handicap wel sporten én hoeveel er niet sporten. Er werd ook in kaart gebracht wat hun drempels en/of motieven zijn. Deze studie was de eerste studie ooit in België die deze zaken in kaart heeft gebracht, en heeft geleid tot enkele belangrijke inzichten zoals:
- 37% van de respondenten van de vragenlijst geeft aan nooit aan sport te doen. Dit is duidelijk een groep mensen waar we moeten op inzetten om hen ook aan het sporten te krijgen.
- De populairste sporten bij G-sporters zijn respectievelijk zwemmen, recreatief fietsen, wandelen, fitness en voetbal. De voornaamste motieven om te sporten bij de personen met een beperking die regelmatig sporten zijn er plezier aan beleven, de gezondheidsoverwegingen en het sporten met vrienden.
- De voornaamste drempels die er zijn om te sporten zijn zich verhinderd voelen door de aandoening, het afhankelijk zijn van anderen om op de sportactiviteit te geraken, te moe zijn, en niet voldoende vaardig zijn of extra hulp nodig hebben bij het sporten.